Beste Jonathan,

Het is voorbij. De vlam is uit. Na vier jaar zwoegen, vechten, bijwerken en ruziemaken met mijn Learning Management System (LMS) is het tijd voor iets nieuws. Ik ben een aanbestedingstraject begonnen. Tinderen voor leerplatformen, zeg maar. Er zit zo veel spannends tussen! Gebruiksvriendelijke systemen. Makkelijke flows. Social learning. Dingen die nodig zijn voor duurzame inzetbaarheid. Dingen die motiveren om te leren. Sommigen hebben al het nodige meegemaakt en zijn er wijzer van geworden. Anderen zijn nog nieuw, maar hebben zo’n verse blik. Dingen waar ik nooit eerder aan dacht.

Maar waarom denk ik dan toch ‘laat maar’. Waarom wil ik blijven bij mijn huidige LMS? Het werkt niet meer. Niet meer voor mij, maar ook niet voor hen – onze medewerkers. De mogelijkheden zijn geweldig, maar ik durf niet. Wat moet ik doen?

Ik kijk uit naar je advies!

Dankjewel,

Een anonieme L&D Manager

Omgaan met verlies en een andere weg inslaan dan gepland: het is niet makkelijk. Het is zelfs wetenschappelijk bewezen dat het moeilijk is voor mensen om de koers bij te stellen, in plaats van doorvaren. Voor psychologen en economen is dit een lievelingsonderwerp. Zij noemen dit ‘verzonken kosten’.

Daniel Kahneman schreef over de onbalans tussen verlies en gewin in onze hersenen. Alle besluiten die je maakt, confronteren je met onzekerheid over de toekomst. Om hiermee om te gaan heeft het menselijk brein, volgens Kahneman, een systeem ontwikkeld. Hierin weeg je – onbewust en automatisch – een potentieel verlies af wanneer je een besluit moet maken over de toekomst. Dat systeem ken je vast, Darwin kwam er namelijk een eeuw geleden al mee. Survival of the fittest – risico vermijden zodat je kunt voortbestaan. Onze hersenen zijn er al millennia op geprogrammeerd. Hierdoor is het vooruitzicht op verlies een grotere invloed op ons gedrag geworden dan de belofte op gewin. Als mens hebben we dus een aangeboren aversie tegen verlies. In economische termen noemen we dit de ‘verzonken kosten misvatting’. Er zijn veel experimenten en voorbeelden hiervan te noemen. Ik heb er twee voor je uitgelicht:

Voorbeeld 1: Betalingspijn

Dan Ariely beschrijft dit als ‘betalingspijn’. Dit komt naar voren wanneer je iets van jezelf moet opgeven. Het exacte bedrag maakt in het begin niets uit.

Om dit te testen zette hij een experiment op in de vorm van een stand. Bij deze stond konden voorbijgangers chocola kopen. In dit geval een Hershey’s kiss voor één penny, of Lindt Truffles voor vijftien cent per stuk. De meerderheid koos voor de Truffles Gezien het verschil in kwaliteit en de normale kosten van de Truffles was dit de beste deal. Denk aan het verschil tussen Twix en Tony’s Chocolonely.

“Als mens hebben we een aangeboren aversie tegen verlies.”

Vervolgens creëerde hij nog een stand, waar hij dezelfde chocolade verkocht, maar hij bracht de prijs terug met één cent voor beide chocolaatjes. De Kisses waren gratis, de Truffles veertien cent. De meesten mensen kozen voor de Kisses.

Als mensen hun besluiten op wiskundige logica zouden baseren, zou iedereen nog steeds een Truffle kopen. Het prijsverschil was hetzelfde. Alleen werkt ons brein niet zo. Je aversie tegen verlies komt altijd om de hoek kijken. Het staat op ‘stand-by’ en probeert ervoor te zorgen dat je niet meer opgeeft dan je kunt veroorloven. Ariely speculeert dat we om deze reden gratis onzinvoorwerpen verzamelen (hey, het kostte toch niets?) en dat we hierdoor worden verleid door dubieuze aanbiedingen wanneer er een gratis speeltje of service bij komt. Of je kiest voor een OK-service met gratis verzendkosten, in plaats van een service die dit niet aanbiedt maar wel beter is. Als iets gratis wordt aangeboden, blijft je aversie voor verlies inactief. Wanneer dit inactief blijft, zijn de risico’s kleiner. Volgens je hersenen dan.

Voorbeeld 2: Wat weg is, blijft…

Hal Arkes en Catherine Blumer creëerden in 1985 een experiment waar ze onze vooroordelen tegenover verzonken kosten demonstreerden. Ze vroegen de deelnemers van het experiment een aanname te doen: namelijk dat ze $100 hadden besteed aan een ski reis. Kort daarna kwamen ze erachter dat een betere ski trip in een andere plaats beschikbaar was voor $50. Hier kochten ze ook een kaartje voor. Vervolgens werd er gesteld dat de twee reizen overlappen, waardoor ze maar naar één skireis konden. Meer dan de helft koos ervoor om voor de reis van $100 te gaan. Het was weliswaar minder leuk dan de trip voor $50, maar het verlies leek groter. Dat is de misvatting van verzonken kosten, want het geld krijg je hoe-dan-ook niet terug. Hierdoor kies je niet voor de beste ervaring in de toekomst. De verzonken kosten misvatting zorgt ervoor dat je het gevoel van verlies in het verleden vermijdt.

Doorzettingsvermogen of koppigheid?

Het is een mooie, menselijke neiging om door te zetten. Om op koers te blijven varen.Onderzoek heeft aangetoond dat kinderen (en ‘simpele’ dieren zoals insecten) niet gevoelig zijn voor deze misvatting. Kinderen zien alleen onmiddellijke winst of verlies. Als volwassen mensen zijn wij ‘gezegend’ met zelfreflectie en spijt. Je kan een toekomstscenario voorspellen waar je harde werk voor niets was, je verliezen permanent zijn en je moet accepteren dat dit pijn zal doen. Dat zorgt voor problemen.
“Kinderen zien alleen onmiddellijke winst of verlies. Als volwassen mensen zijn wij ‘gezegend’ met zelfreflectie en spijt.”

Blijf je bij je LMS, of maak je het uit? 7 tips om je met je keuze te helpen

Je hebt je al gerealiseerd dat je een LMS of leerplatform nodig hebt om een lerende organisatie te worden. Je hebt dit artikel tot hier gelezen, waardoor je weet dat we als mens maar beperkt rationeel zijn. Je hebt het idee dat de toekomst anders kan zijn dan het verleden niet opgegeven. Daarom raad ik je het volgende aan:

• Neem eens een stap terug. Als je hetzelfde LMS systeem nog eens zou moeten kopen, zou je het dan doen? Waarom (niet)?
• Als je LMS spontaan ophoudt te bestaan en je hierdoor contractvrij bent, zou je dan weer hetzelfde systeem aanschaffen? Waarom (niet)?
• Geef je andere opties op omdat je je vasthoudt aan verzonken kosten? Geef je bijvoorbeeld de kans op om een lerende organisatie te worden door bij je huidige LMS te blijven? Wat kost het om die kans niet te nemen?
• Kan het zijn dat de voordelen minder zijn geworden in verhouding met de kosten die je nu hebt?
• Had je destijds niet alle kennis in huis om voor je huidige LMS te kiezen? Kun je stellen, met de kennis die je nu hebt, je huidige LMS niet aan de eisen van je organisatie voldoet?
• Als je een ander zou observeren in dezelfde situatie, wat zou je hem/haar aanraden – vast blijven in de verzonken kosten of voor een nieuw LMS of leerplatform gaan? We adviseren anderen vaak om hun verzonken kosten op geven, omdat we niet ons eigen gedrag proberen te rechtvaardigen. We hebben het over een ander.
• Zou het verlaten van het verzonken-kosten schip een voorbeeld zijn van een goed besluit? We hebben allemaal keuzes gemaakt die niet werkten. Ook binnen organisaties worden deze keuzes gemaakt. Weten wanneer je moet stoppen is het kenmerk van goede besluitvaardigheid.

Beste anonieme L&D Manager,

Een lerende organisatie worden kost veel werk. HR en L&D hebben het niet makkelijk. Om een wendbare organisatie te worden, moet je wendbaar leren. Een LMS of leerplatform speelt hierin een sleutelrol. Een goed LMS of leerplatform ondersteunt je ten top. Het zorgt ervoor dat er geen barrières zijn naar leerinterventies, terwijl je organisatie het overzicht blijft houden op de opgebouwde expertise en kosten. Een slecht LMS of leerplatform zorgt ervoor dat leerwens van een werknemer niet gerealiseerd wordt. Het schiet tekort waar jouw organisatie het nodig heeft. Maar dat heb je zelf al ervaren.

Ik hoop dat het artikel en de tips hierboven je in staat stellen de beste keuze te maken. Kom je er nog niet uit? Neem dan weer contact met me op.

Met vriendelijke groet,

Jonathan van Springest