Als je op Google de zoekterm ‘presenteren’ intikt, kom je meer dan 7.620.000 resultaten tegen. Maar kun je presenteren leren? Wietske van der Klein, trainer en oprichtster van Pure Talent Opleiding & Training, deelt haar ervaring en een paar belangrijke tips.

Wietske van der Klein verzorgt met haar opleidingsbureau Pure Talent Opleiding & Training diverse trainingen op het gebied van presenteren, zoals de training Presentatietechnieken en Presenteren voor (young) professionals. Zelf geeft zij onder meer de training Persoonlijke effectiviteit en assertiviteit. 

Als trainer sta ik al meer dan twintig jaar voor groepen en mag ik dagelijks presenteren, in kleine settings, maar ook volle zalen met luisteraars. Mensen die naar me kijken, iedere beweging zien en elke hapering horen, mijn gezicht zien kleuren…

Presenteren is en blijft spannend

Presenteren, sommigen van jullie schieten misschien bij het lezen van dit woord al in paniek. Ik ook. Al twintig jaar ervaar ik een gevoel van spanning. Honderden boeken gelezen en toch nog die spanning. Is dat wel gezond? 

Ik heb in al die jaren ontdekt dat die spanning een positieve uitwerking en zelfs een functie heeft. Een overlevingsmechanisme dat we hebben geërfd uit de oertijd. Bij spanning komt adrenaline vrij en word je alert, vroeger heel handig als die immens grote mammoet voor je stond. Vluchten of vechten, actie. Maar in die zaal zit geen mammoet, hoop je dan, en vluchten kan. In die zaal zitten weldenkende mensen, die speciaal voor jou gekomen zijn, of je bent een vermakelijk tussendoortje. In het ergste geval, verplichte kost. Zullen ze je verslinden? Blijft er iets van je heel? Hoe zorg je er nou voor dat ze van je verhaal smullen? Erover napraten? Dat het naar meer smaakt? 

Wat is jouw geheime wapen?

In die twintig jaar ben ik de spanning nog niet kwijt, ik weet gelukkig wel hoe ik ermee om moet gaan. Dat heb ik dan weer niet uit een boekje. Hoe dan wel, zul je denken? Uitgeroepen tot Beste trainer van het jaar en eigenaar van twee jaar op rij Beste Opleider van Nederland in de categorie Persoonlijke Effectiviteit, doe ik toch iets goeds? En dat met die spanning in mijn lijf? Zeker, je kan heel veel leren uit boeken, ideeën opdoen, tips en adviezen. Maar welke zijn voor jou van toepassing? 

Bij mij was het sleutelwoord ‘contact maken’. Zodra ik contact heb, valt de spanning weg. Na iedere presentatie verlaat ik de zaal met een kick. Een adrenalinekick. Mijn vriend zegt altijd voordat ik vertrek met die rugzak vol zenuwen: ‘Je komt straks weer hyper terug’. En ik moet hem, in deze, gelijk geven. Iedere presentatie eindigt in een feestje. Collega’s begrijpen mij ook niet. Na zoveel jaren ervaring, nog stress? Dat biedt weinig hoop. Maar als de beloning het wint van de stress, gaat er toch iets goed. Dat bij mij contact maken de sleutel is, geldt niet voor iedereen. Ontdek wat jouw sleutel is. In alle jaren dat ik training geef in presentatietechnieken, storytelling, Ted-talks, pitchen, you name it, ga ik  altijd op zoek naar: wat is jouw sleutel? Je geheime wapen? 

Ontdek wat jou relaxed maakt

In de trainingen van Pure Talent kijken we wat je onbewust helpt in stresssituaties. Voor de een is  dat een duidelijke structuur, voor de ander een rode draad. Of beginnen met een  anekdote. Bij mij is het dus starten met een vraag, de interactie aangaan, de zaal  inlopen, contact maken. Starten met een stelling. Maar hier zit meer achter.  

Er worden talloze tips aangeboden op internet. Hierdoor ontstaat de vraag: “Wat  werkt het beste voor mij?” Het is makkelijker gezegd dan gedaan als iemand tegen je zegt: “geloof in jezelf” of “probeer rustig te blijven”. Hoewel dit natuurlijk goede adviezen zijn, blijft bij mij in ieder geval de vraag bestaan: “Wat maakt me relaxed?”  

Maak het verschil 

De bovenstaande gedachtegang is een veelvoorkomend struikelblok. Presenteren  is een begrip dat veel elementen bevat. Tuurlijk moet je verhaal sterk zijn en goed onderbouwd, echter is de manier van het overbrengen van de boodschap net zo belangrijk. Je wilt dat degene voor wie je de presentatie geeft de presentatie onthoudt en deze niet na vijf minuten weer vergeten is. Anders had je de tekst ook kunnen mailen.  

Presenteren kun je zeker leren. Het vergt een goede basis en veel oefenen. Er zijn een aantal technieken die kunnen helpen om te presenteren vanuit jouw eigen kracht.  

Presenteren is persoonlijk

Allereerst is het goed om te weten dat er niet één presentatiestijl de beste is. Het  belangrijkste is dat je presenteert vanuit jouw kracht. Iedereen heeft zijn eigen  krachten. Het is goed om na te gaan wat jouw kracht is, dit kan bijvoorbeeld  enthousiasme zijn of het hebben van een rustige stem. Denk hier eens over na en probeer deze kracht echt als basis te zien van jouw presentatie.

Wie zit er in het publiek?

Daarnaast is het erg belangrijk om te weten voor wie je eigenlijk presenteert, wie  is je doelgroep? Je presenteert namelijk niet voor jezelf natuurlijk. Nee, je geeft  de presentatie speciaal voor het publiek. Daarom is het handig om voorafgaand  aan de presentatie een aantal van de volgende vragen aan jezelf te stellen: 

• Wie zitten er precies in het publiek en wat is hun relatie met elkaar? Zijn het bijvoorbeeld ondernemers, leeftijdsgenoten of collega’s van elkaar? Dit is handig om te weten om goed op in te spelen.
• Wat voor mensen zijn het? Zijn het mensen die houden van een verhaal of juist mensen die echt gericht zijn op feiten?
• Kennen zij jou wellicht al of hebben zij in het verleden al een andere spreker over dit onderwerp gehad?

Het belangrijkste om te onthouden is: Denk niet: “wat wil ik kwijt?” maar “wat  wil het publiek weten?”. Hoe beter de presentatie aansluit bij wat de doelgroep  wil weten, hoe beter jouw boodschap overkomt en wordt aangenomen. 

De kracht van storytelling

Naast het achterhalen van je eigen sleutel en die van de doelgroep is storytelling ook een belangrijk aspect van een goede presentatie. Om jouw verhaal goed over te laten komen, is het erg belangrijk om het publiek hierin mee te nemen. Het betrekken van de zintuigen van het publiek zorgt ervoor dat mensen meer geboeid zijn en beter luisteren. Dit kan direct toegepast worden in het begin van de presentatie. Introduceer jezelf bijvoorbeeld aan de hand van een anekdote. Pak je publiek in met een mooi verhaal in plaats van alleen de feiten/zakelijke kant.

Oefen (ook hardop)

Naast alle technieken die je kan toepassen, is het natuurlijk ook vooral oefenen, oefenen, oefenen! Door veel te oefenen stap je uit je comfortzone. Ik heb lang in de binnenstad van Utrecht gewoond en liep dagelijks met mijn hond een rondje singel, het ultieme moment om mijn presentaties te oefenen, tegen mezelf pratend door het park. Mensen hebben me vaak raar aangekeken en mijn hond heeft heel veel wijsheden meegekregen. Het talloze keren uitspreken, is de intonatie goed? Is de opbouw spannend? Waar kan ik het beste een stilte laten vallen? Het klinkt raar, die talloze rondjes langs de singel hebben me wel het vertrouwen gegeven om voor volle zalen te staan. 

Wil jij ook leren presenteren na het lezen van Wietske’s verhaal? 

In haar training Presentatietechnieken kom je erachter wat jouw eigen presentatiestijl is en jouw geheime wapen. Je krijgt tips en tricks om jezelf vanuit deze kracht verder te ontwikkelen. De presentator zit al in jou en tijdens deze training laten wij die tot bloei komen! En die spanning, die is functioneel.

Lees meer ervaringen met Wietske.

Schrijf je in voor Wietske’s training of bekijk, vergelijk en kies een van de vele andere presentatietrainingen.