Met Geweldloze Communicatie (GC) kun je meer bereiken dan de naam impliceert. Het zorgt namelijk niet alleen voor minder conflict, maar ook voor meer verbinding en afstemming – voorbij het compromis. We vroegen drie kenners om tips. Zo kun jij ook leren geweldloos te communiceren.

Geweldloos communiceren is een vaardigheid waar de laatste tijd steeds meer belangstelling voor is. We zien op Springest.nl dan ook een groeiend aantal zoekopdrachten en meer en meer trainingen Geweldloze Communicatie verschijnen. 

Maar wat maakt deze vaardigheid zo relevant op dit moment? Drie opleiders leggen uit wat het precies inhoudt en hoe je hier zelf mee aan de slag kunt. Aan het woord zijn Marlous Donker – Dungelmann, communicatietrainer bij ICM, Hester Marcrander, trainer bij Merlijn Groep en Tijs Metternich van Supertrainer. Zij geven respectievelijk de cursus Geweldloze Communicatie, de training Mediation & Geweldloze Communicatie en de training Geweldloos Communiceren.

Wat wordt er precies bedoeld met “geweldloze communicatie”?

Tijs Metternich, Supertrainer: “Geweldloze Communicatie is eigenlijk communiceren vanuit het principe van onvoorwaardelijke acceptatie van elkaar en elkaars standpunten. Je exploreert op een open manier bij elkaar waar je vandaan komt. Ook ben je meer bezig met het uiten van gevoel in een gesprek waardoor je dichter tot elkaar kan komen.”

Marlous Donker – Dungelmann, ICM, licht dit verder toe: “Communiceren vanuit je hart, dat is eigenlijk waar Geweldloze Communicatie over gaat. De grondlegger van geweldloos communiceren, Marshall Rosenberg, werkt met de giraf en de jakhals als metaforen. De giraf staat symbool voor geweldloos communiceren (de taal van het hart), omdat giraffen het grootste hart hebben van alle landdieren. De jakhals staat symbool voor de taal van geweld, omdat een van de betekenissen van het Engelse woord ‘jackal’ een schurkachtig mens is.

Wij mensen hebben allemaal een giraf en een jakhals in ons. Praten als een jakhals gaat ons over het algemeen gemakkelijk af. We interpreteren, maken verwijten, veroordelen, overtuigen, willen gelijk hebben en we manipuleren. Ons uitdrukken op de verbindende manier van de giraf vraagt wat meer bewustzijn. Dat gaat over objectief waarnemen, wederzijds respect en betrokkenheid tonen en open en eerlijk zijn over je eigen gevoelens. Mijn doel als trainer is om na drie dagen mijn twaalf deelnemers als twaalf giraffen de wereld in te sturen.”

Hester Macrander, Merlijn Groep: “In Nederland wordt Geweldloze Communicatie steeds vaker ‘Verbindende Communicatie’ genoemd, wat minder weerstand geeft bij mensen. Dit beschrijft bovendien wat het doel is: namelijk een degelijke afstemming vinden, waarbij beide partijen gehoord worden en de onderliggende drijfveren van beiden ertoe doen. Je gaat op zoek naar de win-win, voorbij het compromis.”

Wat maakt geweldloos communiceren nu zo’n belangrijke skill?

Hester: “Geweldloze/Verbindende Communicatie doet wonderen bij het vinden van verbinding en het creëren van duurzame oplossingen. Het voorkomt en ontwart conflicten veel sneller. Het werkt heel doelmatig. Je haalt de onderste steen boven en krijgt mensen snel in emotionele rust. De basisvoorwaarden om succesvol te onderhandelen zijn daarmee gecreëerd.”

Marlous: “We willen allemaal gezien en gehoord worden. Bij Geweldloze Communicatie staat dat centraal. Maar hoe doe je dat nou? Hoe kun je nou echt naast iemand staan en bij iemand zijn? Zonder hem of haar advies te geven of te overladen met open vragen (dat krijg je bijvoorbeeld als coach erg aangeleerd)? Soms is het genoeg om gewoon alleen maar te horen hoe het met iemand is of te horen waar iemand behoefte aan heeft.”

Tijs: “Soms zijn we te gehaast, we springen naar conclusies en hebben ons oordeel al klaar. Zeker in een tijdperk waar de informatie voor het oprapen ligt en het makkelijker is een enigszins gefundeerde mening te vormen. Door geweldloos met elkaar te communiceren kom je samen tot een diepere laag en leer je andere perspectieven begrijpen en die van jezelf overbrengen op een manier die echt aankomt bij de ander.”

“Bovendien kan je het model en de filosofie onder veel meer competenties leggen: bewuster gedrag, de capaciteit om met lastige situaties en mensen om te gaan, gespreksvaardigheden, emotieregulatie, de-escalatie, de ander horen, je helder uitspreken, gehoord worden, verbinding vinden en creatieve oplossingen creëren,” aldus Hester.

Wat is de belangrijkste les die je deelnemers wilt meegeven?

Marlous: “Het model van Geweldloze Communicatie bestaat uit vier elementen: waarneming, gevoelens, behoeften en verzoeken. De een heeft moeite met het doen van een feitelijke waarneming, de ander vindt het moeilijk om bij z’n emoties te komen en weer een ander vindt het lastig om te herkennen welke behoefte er onder zijn of haar emoties ligt. Mijn belangrijkste les is dat je de tijd neemt om dit model je eigen te maken. Dit is niet gemakkelijk en ook niet iets wat je in drie dagen kunt leren. In de training geef ik een heleboel tools mee voor in je toolbox. Maar uiteindelijk is geweldloze communicatie iets waar je dag in en dag uit mee kunt en moet oefenen.”

Tijs: “Ben je bewust van je eigen paradigma. Je paradigma is de lens waardoor je de wereld bekijkt. Door onze ervaringen en opvattingen is de informatie die we tot ons krijgen gekleurd. Houd er dus rekening mee dat een bepaalde uitdrukking of woord voor jou iets anders kan betekenen dan voor je gesprekspartner. Durf die verschillende zienswijzen met elkaar te ontdekken zonder oordeel.”

Hester: “De essentie is dat iedereen de volle verantwoordelijkheid neemt voor de eigen behoefte. ‘Ieder oordeel is een signaal van een onvervulde behoefte.’ Dus leg alles terug op het bordje bij wie het hoort!”

Welke tip zou je als eerste geven aan iemand die geweldloos wil leren communiceren?

Hester: “Stap uit elke vorm van strijd: vecht niet, vlucht niet, maar zoek de derde weg: ga voor wat je echt wil, duidelijk en oprecht, waarbij je openstaat voor de behoeften van de ander.”

Tijs: “Durf jezelf bloot te geven. Dat is waardevol bij het ontdekken van elkaars paradigma. Laat zien waar de opvattingen die je hebt vandaan komen, dat motiveert de ander om hetzelfde te doen.”

Marlous: “Ik denk dat het allerbelangrijkste voor geweldloze communicatie kwetsbaarheid is. Mijn tip is dan ook: stel je kwetsbaar op. Kwetsbaarheid gaat over je emoties, maar ook over het  benoemen van je behoeftes. Tijdens mijn trainingen geef ik zelf het voorbeeld. Ik start de eerste dag door bijvoorbeeld te zeggen: ‘Nou! Ik merk dat ik het ongelooflijk spannend vind om hier nu voor jullie te staan, of via mijn laptopscherm. Ik merk dat mijn hartslag echt in mijn keel zit.’ Daarmee creëer ik veiligheid, maar benoem ik ook mijn eigen emoties en stel ik me kwetsbaar op. En dat nodigt deelnemers uit om hetzelfde te doen.”

Meer leren over geweldloos communiceren? Ontdek hieronder wat je bij ICM, Merlijn Groep en Supertrainer kunt verwachten of bekijk en vergelijk alle cursussen geweldloze communicatie op Springest.

Direct aan de slag?

Bij ICM kun je de driedaagse training Geweldloze Communicatie volgen. Hierin wordt het geweldloos communiceren-model van grondlegger Marshall Rosenberg behandeld en in de praktijk gebracht. De training is bestemd voor iedereen die het beste uit relaties met anderen wil halen, maar wel eens vastloopt in gesprekken. Marlous: “In de training maken we de stap van het hoofd naar het hart. Wat voel je als je een bepaald gesprek ingaat? En welke emotie zit daar nou onder? De focus verschuiven naar je gevoelens is vaak de grootste en moeilijkste stap.”

Deelnemers over de training met Marlous Donker – Dungelmann:

Erg veel geleerd. Niet alleen over de methode van geweldloze communicatie maar ook over bewustzijn.

“Erg veel geleerd. Niet alleen over de methode van geweldloze communicatie maar ook over bewustzijn. Marlous is daarnaast een prettige, aardige vrouw die de ander goed aan het denken zet. Ze is deskundig en past gewoon bij het onderwerp.”

Lees meer ervaringen met ICM of download hun gratis e-book met 10 tips voor succesvol communiceren.

Merlijn Groep biedt de training Mediation & Geweldloze Communicatie voor reeds praktiserende mediators, (buurt-)bemiddelaars, relatietherapeuten en relatiecoaches. De kernvaardigheid die je hier leert is ‘fijnmazig’ empathisch luisteren. Hester: “Empathie is hierin: erkennen wat bij de ander leeft op procesniveau. Dat betekent dat je je eigen instrument qua gevoelens en behoeften goed moet kennen. Dit vergt oefening en zelfbewustzijn.”

Volgens deelnemers zelf is deze training ‘the missing link’; 

Dit zou elke mediator moeten leren. 

Lees meer ervaringen met Merlijn Groep. 

Bij Supertrainer kun je terecht voor de training Geweldloos Communiceren, bestemd voor iedereen die de ander beter wil leren begrijpen en zelf ook beter begrepen wil worden. Ook helpt de training met het krijgen van meer structuur in gesprekken. De training wordt aangepast op de behoeften van de trainee. 

Zéér veel geleerd en veel bewuster geworden in korte tijd. Zeer grote aanrader!

“Wat een geweldige training/trainer (Tijs, bedankt!!). Hoe gaaf is het om een training op je persoonlijke communicatie/gespreksbehoeften afgestemd te krijgen. De training werd in mijn geval in 3 sessies gegeven, op een locatie naar mijn keuze. Waar tussen de sessies in veel contact was hoe het oefenen ging en of ik nog vragen had. De training zelf was ook zeer fijn en ik voelde me echt thuis. En ook niet geheel onbelangrijk: zéér veel geleerd en veel bewuster geworden in korte tijd. Zeer grote aanrader!”

Lees meer ervaringen met Supertrainer.

Behalve geweldloze communicatie vind je op Springest ook een heleboel andere trainingen in communicatieve vaardigheden en persoonlijke effectiviteit. Bekijk, vergelijk en leer waar en wanneer je wilt.