Technologische ontwikkelingen maken leren interactiever en leuker
De tijd waarin leren een enigszins eenzijdig proces was waarbij een leraar zijn kennis unilateraal overleverde aan zijn leerlingen, het ‘traditionele doceren’, is voorbij. Met de toegenomen beschikbaarheid van informatie en de snelheid waarmee nieuwe informatie online wordt gedeeld, verandert de manier waarop we leren in rap tempo. Onderwijs wordt steeds interactiever en socialer.
Vorige week bezocht Springest het Next Learning Event 2014 in Den Bosch. Verschillende organisaties, actief op het gebied van e-learning en blended learning, demonstreerden hier hun (technologische) innovaties en deelden hun laatste inzichten en voorspellingen ten aanzien van de veranderende onderwijsmarkt. Een van de geschetste trends: iedereen – van docent en expert tot student – deelt zijn kennis meer en meer online. Wij doen mee aan deze trend en delen onze opgedane kennis gelijk even via dit blog. Hier volgen vijf trends en ontwikkelingen op het gebied van onderwijs die er duidelijk uit sprongen tijdens het evenement:
1) Traditioneel doceren is passé
Waar je ook naartoe gaat om te leren – ongeacht het opleidingsinstituut, de leeromgeving en het niveau – je zult ‘het traditionele doceren’ steeds minder vaak tegenkomen. Norbert van Halderen, Hoofd Ricoh Learning Services, was een van de sprekers op het evenement die deze ontwikkeling tijdens zijn presentatie over de nieuwe ‘learning experience’ benoemde. Iedereen hoeft toegang tot zeeën van informatie online en docenten van de toekomst zullen daardoor vooral een faciliterende rol vervullen; als ‘tour guide’ hun leerlingen wegwijs maken in de wereldwijd beschikbare kennis. Enkel verwijzen naar boeken die vele jaren geleden zijn gedrukt, kan dus niet langer. Technologie maakt het allang mogelijk om in elke lessituatie, online of in een klaslokaal, de allerlaatste informatie in beeld, geluid en geschrift weer te geven en deze op een interactieve manier te behandelen. De gamification van lesstof is hiervan een goed voorbeeld. Door een digitale game te maken van leermodules, wordt leren behalve doeltreffend ook nog eens leuk. Ontwikkelaar AtHand liet hiervan een mooi voorbeeld zien met The Map Makers Society voor Nokia, waarvoor deze de E-learning Award 2014 in ontvangst mocht nemen.
Ook kwam in verschillende presentaties en gesprekken naar voren dat e-learning en blended lesmethodes het makkelijker maken goed op het individuele opleidingsniveau van de cursist aan te sluiten door middel van ingangstoetsen. Zo krijgen de studenten geen onnodige herhaling van stof die zij al beheersen en juist meer oefening met de onderdelen waar zij moeite mee hebben binnen de opleiding. Een mogelijkheid die cursisten en studenten beter bij de les houdt.
2) Leren doe je zonder papier
Papier zal steeds meer naar de achtergrond verdwijnen. Verschillende organisaties hebben al bewezen dat het ‘paperless office’ minder onhaalbaar is dan het voor velen aanvankelijk leek. Een ‘paperless school’ wordt daardoor ook niet langer uitgesloten. Een voorbeeld van een ontwikkeling die hieraan bijdraagt, is de uitvinding en lancering van handige apps die drukwerk met digitale informatie ondersteunen, zoals de app Clickable Paper, die media identificeert met behulp van de camera op je smartphone, om vervolgens directe links naar meer informatie op social of rich media aan te bieden. Denk ook aan apps waarmee je met behulp van QR-codes de laatste versie van een bepaalde bladzijde in een boek kan weergeven, zonder dat je een volledig nieuwe uitgave hoeft aan te schaffen. Met de steeds hogere kwaliteit e-readers en tablets, is het bovendien niet ondenkbaar dat binnen afzienbare tijd het lesmateriaal bij de meeste opleidingen volledig elektronisch beschikbaar wordt gesteld. Op dit moment wordt in het snel groeiend aantal blended learning klassen nog wel eens opgemerkt dat leerlingen het lesmateriaal in papierenvorm missen. Zo benoemde Inge van Calker, zzp-er op het gebied van Human Resource Development en cursusontwikkelaar, in haar presentatie voor Coursepath, dat cursisten nu soms nog vragen hoe zij de leermodules in de e-learning omgeving kunnen uitprinten. Volledig digitaal studeren is dus nog niet voor iedereen even vanzelfsprekend, maar dit omslagpunt lijkt in zicht, zeker voor de generatie Einstein.
3) Leren doe je samen en van elkaar
Doordat technologie online interactie steeds makkelijker maakt en mensen nou eenmaal sociale wezens zijn die graag informatie met elkaar delen, wordt leren ook steeds meer een gezamenlijk digitaal proces. Zo zijn de Steve JobsScholen een goed voorbeeld van een nieuw onderwijssysteem gericht op samen leren met meer gebruik van digitale middelen, maar wordt ook binnen bedrijven en organisaties steeds meer gezocht naar digitale oplossingen waarmee kennis intern kan worden uitgewisseld. Het besef dat online platformen ook voor het delen van incompany kennis een ideale oplossing zijn, is er al. Er wordt nu naarstig gezocht naar de beste manier om dergelijke platformen op te zetten en te benutten. Hier ontstaat tevens de nieuwe rol voor de HR-afdeling, aldus Charles Jennings tijdens zijn presentatie over 70:20:10, om een professional community te activeren en te ondersteunen zodat expertise binnen de organisatie doelmatig wordt gedeeld.
4) Leren doe je altijd en overal
De idee dat leren iets is dat je eenmalig doet om de kennis te verschaffen waarmee je vervolgens ‘klaar’ bent voor de rest van je leven, maakt plaats voor het uitgangspunt dat leren iets is dat je altijd en overal doet. Leren is een continu proces. Doordat informatie zo veelvuldig gedeeld wordt en mobiel wordt ontvangen, kan je jezelf altijd van nieuwe inzichten voorzien. Nieuwe lesmethoden dienen aan te sluiten op deze manier van informatieverwerking, bijvoorbeeld door e-learning-omgevingen geschikt te maken voor mobiele devices als tablets en iPads. Bovendien wordt de wereld steeds kleiner door de online uitwisseling van informatie en kun je prima vanuit Nederland een opleiding aan de Universiteit van Boston volgen. Interessante technologische ontwikkeling om het volgen van internationale opleidingen mogelijk te maken zonder het opleidingsinstituut fysiek te hoeven bezoeken, is Procwise. Deze toepassing maakt het online surveilleren bij examens mogelijk, zodat studenten niet alleen thuis kunnen studeren, maar ook examens thuis kunnen afleggen. Het systeem is momenteel in pilot-fase bij verschillende opleidingsinstituten.
5) Leren doe je in de praktijk
Een laatste belangrijke verandering in mind-set als het gaat om leren, is dat de waarde van theoretische kennis staat of valt met de mogelijkheid om deze direct toe te passen in de praktijk. Met de nadruk op direct. Dit is geen nieuw inzicht, maar wel een aspect waar steeds meer aandacht naar uitgaat binnen organisaties om het rendement van gevolgde opleidingen te optimaliseren. Jennings lichtte in zijn presentatie toe hoe de 70:20:10-methode deze mind-set ondersteunt. Voor wie dit Learning & Development-model nog niet kent: het stelt dat van alle lessen die succesvolle managers hebben geleerd, 70 procent werd opgedaan tijdens lastige opdrachten of klussen, 20 procent werd geleerd van anderen (voornamelijk van ‘de baas’) en slechs 10 procent via cursussen en theorie.
Tot voor kort lag de focus binnen de meeste opleidingen meer op inhoud dan ervaring. Door meer op het einddoel gericht te zijn tijdens het leren en op praktische implementatie-mogelijkheden daarna, wordt het geleerde minder snel vergeten en wordt de performance van medewerkers binnen de organisatie daadwerkelijk verbeterd. Of, zoals Jennings het zelf uitlegde: “Learning is context sensitive and most learning is achieved by doing. If practice and support after learning are missing, the learning will not stick.”
Samen leren op een interactieve manier, leren van elkaar met behulp van beschikbare technologieën en kennis en ervaringen delen via online netwerken maakt leren effectief en leuk. En wie weet leidt het doorvoeren van deze veranderingen in het onderwijs uiteindelijk ook wel weer tot meer gemotiveerde Nederlandse scholieren.