Professionalisering in de praktijk

Professionalisering krijgt momenteel veel aandacht in het onderwijs in Nederland. Er wordt gestreefd naar hogere onderwijskwaliteit en betere prestaties en dit vereist docenten en medewerkers die zelf ook continu blijven leren. Op 17 maart organiseerde Springest in samenwerking met Daywize en Hogeschool Utrecht een seminar over het onderwerp. We spraken met de twintig deelnemers, werkzaam bij diverse hogescholen, over opleidingsbehoeften, professionaliseringsplannen en de tools en systemen die HR hierbij ondersteunen.

Hogeschool Utrecht lanceerde onlangs een nieuw leer- en ontwikkelportaal. Toegang tot kwaliteitsopleidingen en -trainingen voor het eigen personeel vergemakkelijken, was het doel. Maar zeker ook het gesprek over leren aanwakkeren. Permanente kennisontwikkeling is volgens Jan-Willem Ruessink, Manager HR Development HU, namelijk onontbeerlijk om goed onderwijs te kunnen blijven geven. De hogeschool streeft naar ‘practice what you teach’. Ruessink deelde met de aanwezigen zijn professionaliseringsplan in de praktijk. Een verslag:

Opleidingsbehoeften in het onderwijs

Bij vrijwel elke hogeschool ligt op dit moment wel een professionaliseringsplan en worden stappen gezet om te voorzien in de veranderende opleidings-behoeften binnen de onderwijsinstellingen. De aanpak wordt ingegeven door de prestatieakkoorden met de overheid en de behoefte aan duurzaam inzetbare medewerkers. Hogeschool Utrecht mobiliseerde verschillende klankbordgroepen voor zijn plan.

Multidisciplinair kunnen werken, een bijdrage kunnen leveren aan de kwaliteitscultuur en community-vorming, kwamen onder andere naar voren als belangrijke pijlers voor opleiding en ontwikkeling in het onderwijs. Ook is er sprake van een toenemende veroudering van kennis; doordat mensen langer doorwerken en kennis steeds sneller vernieuwt. Daar komt bij dat er steeds meer vaardigheden worden gevraagd van zowel docenten als medewerkers bij hogescholen.

T-shaped professionals opleiden

Om studenten op te kunnen leiden tot de ‘T-shaped professional’ waar nu behoefte aan is, hebben docenten bijvoorbeeld sterke sociale vaardigheden nodig. Een T-shaped professional is een eigentijdse professional die vooral goed kan samenwerken. Dit is steeds harder nodig, omdat geen enkele discipline alle kennis in huis heeft om op elk vraagstuk adequaat te kunnen reageren. Daarom dienen hogescholen professionals op te leiden die niet alleen vanuit hun eigen referentiekader naar de situatie kijken, maar ook vanuit het referentiekader van andere disciplines. Dit vereist nieuwe skills van de docenten.

Practice what you teach!

Als je goed onderwijs wilt geven, dien je jezelf ook continu te ontwikkelen. Als instituut in zijn geheel, ter verbetering van processen en algemene dienstverlening, en als docent om altijd actuele kennis te kunnen delen met studenten, op een manier die aansluit bij hun individuele leerstijlen. Dit was een duidelijk gedeelde mening van de deelnemers aan het seminar.

‘One-size-fits-not-all’

Gepersonaliseerd leren wordt steeds belangrijker volgens Ruessink. De overige deelnemers, werkzaam bij onder andere Saxxion, Windesheim, Hogeschool Rotterdam en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, konden dit beamen. Het is belangrijk om met leeraanbod aan te sluiten bij de kennis, ervaring en interesses van professionals en studenten. Dit gaat verder dan de inhoud. Het gaat hierbij ook om veranderende leervormen en methodiek.

Om in individuele opleidingsbehoeften te voorzien, blijkt een samenhangend assortiment nodig van leermogelijkheden. De kwaliteit daarvan is belangrijk om goed onderwijs te kunnen blijven geven. Daarom werkt HU met een ontwikkelportaal van Daywize, dat werd gedemonstreerd tijdens het seminar. Hierin worden functie- en opleidingsprofielen, ontwikkelgesprekken en -afspraken geregistreerd, maar ook opleidingen en trainingen geboekt. Door de koppeling met de actuele opleidingsdata van Springest, inclusief duizenden klantbeoordelingen, is de hele opleidingsadministratie met het systeem centraal georganiseerd en is er inzicht in kwaliteit.

Professionalisering: Van push naar pull

Als je wilt voorzien in individuele opleidingsbehoeften, moet je opleiding en ontwikkeling meer vraaggestuurd durven inrichten. Ruessink gaf aan dat het nieuwe portaal nadrukkelijk vraaggestuurd is. Wat is precies jouw loopbaanvraag? De medewerker bepaalt zelf wat daarop het beste antwoord is. HU-opleidingen worden bovenaan getoond in zoekresultaten, net als voorkeursaanbieders, maar de medewerker is vrij in zijn zoektocht. Zolang er uiteindelijk maar via het portaal geboekt wordt, want dan blijft het inzichtelijk en centraal georganiseerd.

Meer zelfbediening

Hogeschool Utrecht heeft als doelstelling voor ogen dat iedere medewerker zelfstandig, of enkel met wat hulp van zijn leidinggevende, direct aan de slag kan met leren. ‘HR selfservice’. Voor de HRD-afdeling, betekent dit minder bezig hoeven zijn met allerlei administratieve zaken. Een omschakeling naar een meer adviserende functie. Zo heeft de HRD-manager dan weer tijd om écht met leidinggevenden en medewerkers in gesprek komen en door te vragen waar hun behoeften nou precies liggen. HRD kan door automatisering beter in verbinding met de organisatie komen te staan en bezig zijn mensen in hun kracht te zetten, in plaats van tijd te besteden aan papier van A naar B verslepen.

Professionalisering door rapporten en inventarisatie

De hogescholen zijn verplicht aan te kunnen tonen wat er zoal gebeurd is op het gebied van O&O. Het is nog een uitdaging om mensen hier meer zelf verantwoordelijk voor te maken. Wat heb je gedaan? Hoeveel kosten zijn er gemaakt? Zichtbaar maken wat mensen doen, is nodig voor audits. PE-punten, diploma’s, urenregistratie; je wilt een totaaloverzicht. HU heeft hier nu een centrale plek voor, zodat ook makkelijk geïnventariseerd kan worden wie zich waarin heeft ontwikkeld binnen de organisatie.

Professionalisering betekent meer communiceren

Ook bij hogescholen leeft momenteel nog duidelijk de vraag: hoe krijg je mensen in beweging? Zoals ook in eerdere kennissessies van Springest over Learning & Development, kwam tijdens het seminar de niet te onderschatten rol van communicatie naar voren.

Als je mensen wilt activeren, is het belangrijk om het gesprek te starten op de een of andere manier. Een flexibele, makkelijk inzetbare docent worden, vereist nogal wat, merkte één van de aanwezigen terecht op: hier is meer voor nodig dan ‘een opleiding dit of dat’. Mensen leren het meeste van het informele, meende een andere deelnemer. Dat zou beter beklijven en leiden tot transformatie.

In de nieuwe generatie learning management systemen wordt dan ook steeds meer aandacht aan social learning besteed, om de dialoog over leren tussen collega’s onderling ook te vergemakkelijken. Samen leer je sterk. Informeel leren kun je ook in systemen vatten. Met behulp van makkelijk vindbare profielen van interne coaches bijvoorbeeld. Of een centrale plek waar medewerkers verslag uitbrengen van wat zij recentelijk hebben geleerd. En als je leren inzichtelijk en overzichtelijk maakt voor alle medewerkers in je organisatie, vormt dit in elk geval direct aanleiding tot gesprek.

Lees meer over interne kennisdeling in ons blog ‘Kennis delen, daar leer je van!’.

Tips om medewerkers te motiveren tot leren vind je in onze gratis whitepaper ‘Motiveren tot een leven lang leren’.