Effectief communiceren is een vaardigheid waar vrijwel iedereen wat aan heeft. Het helpt je namelijk niet alleen op professioneel gebied, maar in elk domein en elke relatie in je leven. Wil jij deze “work-and-life-skill” ook wat oppoetsen? Jeroen Ogier en Marijn Damsma, twee ervaren trainers, delen wat je van een goede communicatietraining mag verwachten.
Jeroen Ogier geeft diverse communicatietrainingen en in-company trainingen op het gebied van interpersoonlijke communicatie en persoonlijk leiderschap bij How Company. Hij besloot de trainersopleiding te gaan volgen nadat hij zelf als programma- en projectleider deelnam aan een training bij dit opleidingsinstituut. Hij werd vooral geraakt door hoe er binnen How Company naar mensen wordt gekeken: “De aandacht gaat steeds naar wat wél kan en hoe mensen te ondersteunen daarvoor te gaan. De authenticiteit van de trainers, die stuk voor stuk een voorbeeld waren en zijn in het gebruik van het eigen materiaal, inspireerden me om vooral slimmer te gaan communiceren. Wat mij dat opleverde in mijn dagelijkse praktijk, geef ik nu graag mee aan anderen.”
Iedereen heeft het recht zijn eigen potentieel te ervaren. Als ik lees dat mensen daarvoor gaan… dan ben ik trots!
– Jeroen Ogier
Marijn Damsma is de oprichtster van Yep Trainingen en verzorgt zelf vooral maatwerktrainingen rond digitaal lesgeven, train-de-trainers en trainingen rond omgaan met weerstand, feedback, overtuigend presenteren en assertiviteit. Ze besloot zich in het trainersvak te storten toen zij stage liep tijdens haar opleiding tot klinische ontwikkelingspsycholoog. “De ‘jas’ van psycholoog schuurde bij mij. Het als expert onderzoeken wat iemand ‘mankeert’ en vervolgens een behandeladvies uitbrengen, daar voelde ik me niet prettig bij: hoe kón ik dit voor iemand anders bepalen? Gelukkig kwam ik door een leuke stageopdracht in aanraking met twee trainers die het anders deden. De kinderen en jongeren die zij hielpen hadden grote gedragsproblemen. Toch stonden hun problemen niet centraal, maar hun doelen. In de training kregen zij in toenemende mate zelf de regie op hun ontwikkeling.” De ‘jas’ van psycholoog-trainer paste en Marijn volgde daarom vervolgens de master Training and Development aan de UvA. Aansluitend richtte zij Yep Trainingen op. “Yep omdat wij altijd kiezen voor een positieve insteek, maatwerk waarin de leerwensen van deelnemers centraal staan.”
Alleen al door te formuleren wat jij zou willen, ontstaan er meer kansen om dit waar te maken en krijg je de durf om die kansen te benutten.
– Marijn Damsma
Wat is de kracht van een training effectief communiceren?
Een goede training effectief communiceren kan je helpen om diverse communicatieproblemen te omzeilen. Volgens Jeroen Ogier is de grootste bottleneck dat we elkaar misverstaan: “Dat gaat vaak niet over wat er wordt gezegd, maar over hoe dingen zijn gezegd. Een andere manier is te leren en als je deze toepast bereik je niet alleen meer, maar ook met minder moeite. Je krijgt daarnaast meer begrip voor de zienswijze van de ander. Dit is in onze trainingen vaak een enorme eyeopener.”
Is elke communicatieve vaardigheid volgens jou aan te leren?
Volgens Marijn Damsma kan iedereen vrijwel elke communicatieve vaardigheden aanleren, maar niet altijd op dezelfde manier: “Neem oogcontact maken. De vaardigheid is niet het oogcontact zelf, maar dat de gesprekspartner zich gehoord voelt, zich serieus genomen voelt. Iemand die slechtziend is of om medische redenen een donkere bril draagt, geeft hier op een andere manier invulling aan. Hetzelfde effect kun je bereiken door mooie samenvattingen te geven, een luisterhouding aan te nemen en goede doorvragen te stellen.”
Ook online is dit nu actueel, licht ze toe: “Oogcontact zelf is er niet meer bij, maar door af en toe in de camera te kijken, en te benoemen wat je bij de ander ziet, ervaart de ander dit wel. Dat is dan ook een tip die ik regelmatig geef.”
Jeroen: “Vergelijk communicatie eens met autorijden. Ook een vaardigheid. Het gaat niet vanzelf natuurlijk. Door te oefenen en het te blijven doen, worden we er steeds beter in. Dat geldt ook voor communicatieve vaardigheden. Je kunt het leren, oefenen. Soms moet je daarvoor even je oordeel parkeren. Mijn stelling is, dat als het resultaat belangrijk genoeg voor ons is, we allemaal bereid zijn om ons een nieuwe vaardigheid eigen te maken.”
Welke vragen krijg je het vaakst tijdens een training effectieve communicatie?
Bij Yep zijn de trainingen op het gebied van digitaal communiceren en digitaal begeleiden op het moment het meest populair. De communicatie via een scherm vergt soms dan ook andere vaardigheden. Marijn: “De laatste tijd krijg ik veel vragen van deelnemers over het versterken van de verbinding binnen het team en het verkleinen van de afstand die digitaal wordt ervaren. Dingen die we oefenen in de trainingen zijn bijvoorbeeld het invoegen van speelse of verrassende werkvormen in een vergadering, het delen van persoonlijke informatie, of het contact maken met aanwezigen voordat de inhoud wordt opgezocht.”
Welke communicatieve vaardigheden zijn volgens jou nu waardevol op je CV?
Volgens Marijn is het vermelden van communicatieve vaardigheden voor de meeste mensen een aanrader, omdat het voor veel werk relevant is: “Denk aan je beheersing van talen, je werkervaring met specifieke doelgroepen of complexe trajecten. Zo zou ik het bijvoorbeeld heel relevant vinden om op een CV te lezen dat iemand een bijdrage heeft geleverd aan de interne communicatie voorziening, ervaring heeft met cliënten die weerstand of agressie laten zien of vertrouwd is met feedback-, sollicitatie- en beoordelingsgesprekken.”
Jeroen meent dat het vermelden van communicatieve vaardigheden vooral van toegevoegde waarde is om je attitude aan te tonen: “In een maatschappij waar veel mensen kijken naar wat er niet goed gaat, is een ‘houding van groei en zelfvertrouwen’ een verademing. De vaardigheden die daarbij horen zijn bijvoorbeeld (zelf-)reflectief zijn, feedback kunnen ontvangen en tegenslagen vertalen in oplossingen.”
Wat is de belangrijkste les die jij aan je deelnemers wilt meegeven?
De belangrijkste les die Jeroen aan zijn deelnemers mee wilt geven, heeft dan ook meer te maken met een bepaalde levenshouding dan een specifieke communicatieve vaardigheid: “Word levensondernemer! Durf te gaan staan voor wat je echt belangrijk vindt. Waardeer iedere stap die je zet in het realiseren ervan. Ben creatief en kom met oplossingen. Zo kun je als mens blijven groeien. Daarbij hoort voor mij ook vertrouwen bij in de positieve intentie van anderen; het begin van samenwerking.”
Maar ook Marijn heeft vooral als doelstelling voor ogen om mensen in hun eigen kracht te zetten met haar trainingen: “De belangrijkste les die ik meegeef, heeft te maken met het vergroten van je gevoel van regie in werk en leven. Alleen al door te formuleren wat jij zou willen, ontstaan er meer kansen om dit waar te maken en krijg je de durf om die kansen te benutten.”
Meer leren over effectief communiceren van Jeroen en Marijn?
Jeroen Ogier geeft de trainingen Communicatie Stijlen, Impact en Communication for Excellence bij How Company. Daarnaast verzorgt hij ook in-company maatwerktrainingen op het gebied van interpersoonlijke communicatie en persoonlijk leiderschap. Jeroen: “De visie van How Company is ook mijn persoonlijke visie: Iedereen heeft het recht zijn eigen potentieel te ervaren. Als ik lees dat mensen daarvoor gaan… dan ben ik trots!”
Bekijk hier alle ervaringen met How Company en Jeroen.
Marijn Damsma geeft diverse maatwerktrainingen bij Yep Trainingen, zoals de training Communicatieve vaardigheden op maat, de training Assertiviteit en Persoonlijke energie op peil.
Marijn: “Ook na 11 jaar is het gaaf als iemand aangeeft dat een training raak was en dat ze met de inhoud verder komen. Soms zien deelnemers meer dan ‘de training werkte voor mij’; ze zien ook wat voor inzet daar achter schuilgaat en dat is voor mij extra leuk om terug te horen!”
